وزیر دفاع اسرائیل اعلام کرد ارتش این کشور عملیات نظامی گسترده‌ای را در نوار غزه آغاز کرده است که هدف آن به‌دست گرفتن کنترل میدانی در این باریکه و نابودی حماس است.
این عملیات در حالی پس از چند روز حملات سنگین هوایی آغاز شده که مذاکرات آتش‌بس میان اسرائیل و حماس نیز در پایتخت قطر از سر گرفته شده است.
یسرائیل کاتز، وزیر دفاع اسرائیل، روز شنبه ۲۷ اردیبهشت، با اعلام خبر شروع عملیات، هدف آن را اعمال فشار بر گروه حماس برای آزاد کردن گروگان‌های باقی‌مانده اعلام کرد.
ارتش اسرائیل هم در شبکۀ ایکس اعلام کرد در حال تشدید حملات و وارد آوردن «فشار فوق‌العاده» بر حماس در سراسر غزه است و عملیات نظامی در غزه تا بازگشت گروگان‌ها و نابودی حماس متوقف نخواهد شد.
گروه افراطی حماس که آمریکا و اتحادیه اروپا نیز آن را یک سازمان تروریستی می‌دانند، از ۲۵۱ گروگانی که در حمله ۷ اکتبر دو سال پیش گرفت، اجساد یا زندۀ ۵۸ نفر از آنان را هنوز در اختیار دارد.
ارتش اسرائیل روز جمعه از ساکنان مناطق شمالی غزه خواسته بود این مناطق را ترک کنند. به‌گفته مقامات بهداشتی غزه، اکثر کشته‌شدگان روز شنبه در شهرک‌های شمالی از جمله بیت‌لاهیا، اردوگاه جبالیا و همچنین شهر جنوبی خان‌یونس بوده‌اند.
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، هفتۀ گذشته وعده داده بود که فشار بر حماس را افزایش خواهد داد تا این گروه شبه‌نظامی که نزدیک به دو دهه است بر غزه حکومت می‌کند، نابود شود.
این عملیات در حالی انجام می‌شود که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، سفر خود به منطقۀ خاورمیانه را روز جمعه بدون توقف در اسرائیل به پایان رساند، درحالی‌که پیش از آن امیدهایی وجود داشت به این‌که این سفر می‌تواند به توافق آتش‌بس یا ازسرگیری کمک‌های بشردوستانه به مردم غزه کمک کند.
حماس، که پیش از سفر ترامپ یک گروگان اسرائیلی-آمریکایی را به نشانۀ حسن‌نیت آزاد کرده بود، خواهان توافقی است که به جنگ پایان دهد، اسرائیل اما اعلام کرده که با این درخواست موافقت نخواهد کرد.
مذاکرات آتش‌بس
همزمان مذاکرات بین اسرائیل و حماس در دوحه، پایتخت قطر، نیز هنوز پیشرفتی نداشته، هرچند یکی از مقام‌های گروه حماس روز شنبه به خبرگزاری رویترز گفت دور جدید این مذاکرات در دوحه در جریان است.
به‌گفتۀ این مقام حماس، موضع این گروه در مذاکرات «شامل ضرورت پایان جنگ، تبادل اسرا، خروج اسرائیل از غزه و ورود کمک‌های بشردوستانه و تمام نیازهای مردم به نوار غزه است».
وزیر دفاع اسرائیل نیز تأیید کرد که مذاکرات برای آزادی گروگان‌های اسرائیلی در دوحه از سر گرفته شده، بدون آن‌که این کشور موافقتی با آتش‌بس یا رفع محاصره اعلام کرده باشد.
واکنش‌های بین‌المللی
آنتونیو کوستا، رئیس شورای اروپا، در بیانیه‌ای اعلام کرد که از وضعیت در نوار غزه «شوکه» شده است و افزود: «غیرنظامیان در حال گرسنگی کشیدن‌اند و بیمارستان‌ها بار دیگر هدف حملات قرار گرفته‌اند. خشونت باید متوقف شود.»
او همچنین از دولت اسرائیل خواست که فوراً محاصره غزه را پایان دهد و دسترسی سریع، ایمن و بدون مانع کمک‌های بشردوستانه را تضمین کند.
دولت ایتالیا روز شنبه لحن هشدارآمیز خود را نسبت به اسرائیل شدت بخشید و از این کشور خواست به حملات مرگبار نظامی در غزه پایان دهد. آنتونیو تاجانی، وزیر خارجه ایتالیا، گفت «این حملات دیگر کافی است».
او همچنین افزود «ما دیگر نمی‌خواهیم مردم فلسطین در رنج باشند، بیایید به آتش‌بس برسیم، گروگان‌ها را آزاد کنیم، اما مردم بی‌گناهی را که قربانی حماس هستند، رها کنیم».
امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، نیز روز جمعه گفت «شرایط انسانی در غزه غیرقابل‌تحمل است» و افزود امیدوار است به‌زودی دربارۀ این موضوع با نخست‌وزیر اسرائیل و رئیس‌جمهور آمریکا گفت‌وگو کند.
مکرون همچنین تأکید کرد در جنگ اسرائیل در غزه «به سطحی از تأثیرات انسانی رسیده‌ایم که از آغاز این بحران تاکنون سابقه نداشته است».
وزارت خارجه آلمان نیز با صدور بیانیه‌ای وضعیت غزه را «عمیقاً نگران‌کنند» خواند و هشدار داد «این عملیات می‌تواند جان گروگان‌های باقی‌مانده، از جمله گروگان‌های آلمانی را در معرض خطر قرار دهد».
در این بیانیه همچنین آمده است «یک تهاجم نظامی گسترده ممکن است شرایط انسانی فاجعه‌بار مردم غزه و گروگان‌های باقی‌مانده را بیش از پیش وخیم‌تر کند».
رهبران کشورهای عربی نیز که روز شنبه برای اجلاس سالانۀ خود در بغداد گرد هم آمده‌اند، در بیانیه پایانی مشترک، ضمن رد قاطعانه هرگونه طرحی برای جابه‌جایی فلسطینیان از غزه، نوشتند: «از جامعۀ بین‌المللی می‌خواهیم برای پایان دادن به خون‌ریزی و تضمین ورود فوری و بدون مانع کمک‌های بشردوستانه به تمام مناطق نیازمند در غزه، فشار وارد کند.»
آن‌ها همچنین وعده دادند که پس از پایان جنگ، در بازسازی این منطقه مشارکت خواهند کرد. پیشتر، اجلاس اضطراری اتحادیه عرب در قاهره طرحی را برای بازسازی غزه تصویب کرده بود مشروط بر آن‌که ساکنان حدوداً دو میلیونی آن جابه‌جا نشوند.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، نیز که در این اجلاس حضور داشت، خواستار آزادی گروگان‌های اسرائیلی در غزه و ورود کمک‌های بشردوستانه به این منطقۀ محاصره‌شده شد و اعلام کرد سازمان ملل هرگونه «جابه‌جایی اجباری» فلسطینیان را رد می‌کند.
وضعیت انسانی غزه
عملیات نظامی جدید ارتش اسرائیل در نوار غزه در حالی آغاز شده که اسرائیل از ۱۲ اسفند پارسال از ورود کمک‌های بشردوستانه به نوار غزه ممانعت کرده و سازمان ملل‌‌متحد و گروه‌های حقوق بشری وضعیت انسانی در نوار غزه را بسیار بحرانی توصیف می‌کنند.
بر اساس گزارش مقامات بهداشت غزه، تنها طی ۲۴ ساعت گذشته بیش از ۱۵۰ نفر در حملات اسرائیل کشته شده‌اند. بنا به اعلام این مقامات فلسطینی، از زمان نقض آتش‌بس دوماهه تاکنون بیش از سه هزار دیگر ازجمله شمار بسیاری زن و کودک در این باریکه جان باخته‌اند.
صندوق کودکان ملل متحد (یونیسف) هم روز جمعه اعلام کرد «در دو ماه گذشته گزارش شده که بیش از ۹۵۰ کودک در حملات هوایی در سراسر نوار غزه جان خود را از دست داده‌اند».
این نهاد سازمان ملل ماه گذشته نیز اعلام کرده بود از آغاز جنگ غزه «دست‌کم ۱۵ هزار و ۶۰۰ کودک کشته شده‌اند و هزاران کودک دیگر نیز زخمی شده‌اند».
این در حالی است که غزه وارد سومین ماه محاصره توسط اسرائیل شده و هیچ‌گونه مواد غذایی، آب، سوخت یا کالای ضروری دیگری به این منطقه وارد نمی‌شود. کارشناسان امنیت غذایی هشدار داده‌اند که در صورت تداوم این وضعیت، غزه دچار قحطی خواهد شد.
اوایل این هفته، یک سازمان جدید بشردوستانه که با حمایت آمریکا قصد دارد مأموریت رساندن کمک‌ها را برعهده گیرد، اعلام کرد که انتظار دارد پیش از پایان ماه جاری فعالیت خود را آغاز کند، البته پس از دستیابی به توافق‌های کلیدی با مقامات اسرائیلی.
با این حال، بسیاری از نهادهای بشردوستانه از جمله سازمان ملل اعلام کرده‌اند که در این طرح شرکت نخواهند کرد، زیرا این سازوکار با اصول بشردوستانه همخوانی ندارد و قادر به پاسخ‌گویی به نیازهای مردم غزه نخواهد بود.
تام فلچر، مسئول امور بشردوستانۀ سازمان ملل، در بیانیه‌ای در روز جمعه اعلام کرد که برنامۀ پیشنهادی باید بر پایۀ «اصول غیرقابل مذاکره» استوار باشد و گفت سازمان ملل کارکنان آماده‌ای برای رساندن کمک‌ها دارد.
او همچنین بار دیگر خواستار ارسال سریع، ایمن و بدون مانع کمک‌های بشردوستانه به غیرنظامیان شد.
جنگ غزه از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد، روزی که گروه حماس در حملۀ غافلگیرانه به اسرائیل ۱۲۰۰ نفر اغلب غیرنظامی را کشت و ۲۵۱ نفر را گروگان گرفت.
بر اساس گزارش مقامات بهداشتی غزه، تاکنون بیش از ۵۳ هزار فلسطینی در عملیات تلافی‌جویانۀ اسرائیل علیه حماس کشته شده‌اند که بسیاری از آن‌ها زن و کودک بوده‌اند.
