نخستوزیر جدید بریتانیا در شرایطی توانست بدترین شکست حزب محافظهکار را در نزدیک به ۲۰۰ سال اخیر رقم بزند که او چهار سال قبل، رهبری حزب کارگر را پس از سنگینترین شکست آن در ۸۵ سال گذشته برعهده گرفته بود.
اما کییر استارمر کیست و دربارۀ او چه میدانیم؟ این سیاستمدار ۶۱ ساله قرار است بریتانیا را به چه سمتوسویی هدایت کند؟
زندگی شخصی
آقای استارمر ۶۱ سال پیش در در شهر کوچکی در جنوب انگلستان به نام «ساری» (Surrey) به دنیا آمد و در دانشگاه، در رشتۀ حقوق تحصیل کرد. او فقط نُه سال تجربۀ حضور در سیاست دارد و بیشتر عمر کاری خود را در دادگاه به عنوان وکیل و دادستان سپری کرده است. پدرش کارگر یک کارخانه ماشینسازی و مادرش هم پرستار بوده است.
مادر نخستوزیر جدید بریتانیا سالها از بیماری استیل که یک نوع اختلال خودایمنی و نادر است رنج میبرده. این زوج به افتخار کییر هاردی، نخستین رهبر حزب کارگر، اسم پسرشان را «کییر» میگذارند.
مادر آقای استارمر در سال ۲۰۱۵ و تنها چند هفته پس از اینکه او برای نخستین بار به پارلمان بریتانیا راه یافت، درگذشت.
بیشتر در این باره: «رکوردشکنی» تعداد زنان در کابینه نخستوزیر جدید بریتانیااو در دوران مدرسه بسیار درسخوان بود و در کنار تحصیل، فوتبال بازی میکرد و فلوت مینواخت. خواهر و برادرش او را «سوپر پسر» صدا میزدند. او در دانشگاههای لیدز و آکسفورد حقوق خوانده است.
بدون کاریزما یا بیرحم؟
سالهاست که منتقدان استارمر، او را به دلیل آنچه «نداشتن کاریزما و قدرت رهبری» میخوانند مورد نقد قرار میدهند و بر این باور بودهاند که چنین فردی نمیتواند با افراد عادی در جامعه ارتباط برقرار کند و بر آنها تأثیر بگذارد. با این حال استارمر توانست یکی از تاریخیترین انتخاباتها برای حزب کارگر را رهبری کند.
بعد از شکست سنگین این حزب در سال ۲۰۱۹ که به کنار رفتن جرمی کوربین از رهبری حزب کارگر انجامید استارمر به عنوان جانشین او کار خود را آغاز کرد. او در شرایطی قدرت را به دست گرفت که حزب به شدت دوپاره شده بود؛ گروهی چپگرا و دستهای دیگر طرفدار میانهروی.
کییر استارمر پس از شکست گستردۀ حزب کارگر در انتخابات سال ۲۰۱۹ جایگزین جرمی کوربین، رهبر وقت این حزب، شد
تا پیش از روی کار آمدن استارمر، حزب کارگر به رهبری کوربین به میزان زیادی به سمت چپ رادیکال گرایش پیدا کرده و همین مسئله هم انتقادهای زیادی را علیه این حزب به همراه داشت.
با این حال، استارمر تلاش کرده مسیر حزب را تغییر و آنرا به سمت مرکز هدایت کند. پس از آنکه کوربین یافتههای یک تحقیق دربارۀ یهودیستیزی در حزب را «اغراقآمیز» خواند، استارمر تصمیم گرفت این رهبر پیشین حزب را از فعالیت در حزب کارگر تعلیق کند.
او بعدها در یک گفتوگو تأکید کرد برای اینکه یک رهبر خوب باشید گاهی نیاز است که «بیرحمانه» عمل کنید.
حرکت به سمت مرکز حزب با استارمر از سوی اعضای چپگرای حزب کارگر مورد انتقاد قرار گرفته است. استارمر با عقبنشینی از چندین وعدۀ کلیدی، از جمله اینکه حزب کارگر مالیات بر درآمد را افزایش میدهد، هزینۀ تحصیل دانشگاها را حذف میکند و اکثر خدمات عمومی در بریتانیا را ملی میکند، بسیاری را عصبانی کرده است.
چشمانداز سیاست خارجی
استارمر پیش از این چندین بار با تحسین از جو بایدن سخن گفته و تمرکز او بر ایجاد شغل و سرمایهگذاری در صنعت داخلی کشورش را تحسین کرده است. مجلۀ اکونومیست حتی استارمر را فردی «شیفتۀ بایدن» توصیف کرده است.
رسانههای بریتانیایی پیشبینی میکنند اگر بایدن تا سال ۲۰۲۵ همچنان در قدرت بماند، لندن و واشینگتن روابط نزدیک و دوستانهای با یکدیگر خواهند داشت.
در مورد اتحادیه اروپا او وعده داده که همچنان بریتانیا را خارج از اتحادیه نگه میدارد اما در عین حال به سمت تعمیق روابط با بروکسل حرکت میکند.
استارمر که در زمان برگزاری همهپرسی «برگزیت» مخالف خروج بریتانیا از اتحادیه بود گفته است از برداشتن موانع غیرضروری در تجارت با اتحادیه اروپا استقبال میکند و به دنبال یک پیمان امنیتی جدید با این اتحادیه خواهد بود که با هدف تقویت همکاری و بازسازی روابط با متحدان کلیدی لندن از جمله فرانسه و آلمان انجام میگیرد. او همچنین از حصول توافقات دوجانبه با پاریس و برلین نیز استقبال کرده است.
بیشتر در این باره: نخستوزیر جدید بریتانیا: تلاش برای تغییر بلافاصله آغاز میشوددر مورد روسیه و اوکراین، حزب کارگر متعهد شده است که حمایتهای مالی، دیپلماتیک و نظامی از کییف را ادامه دهد.
دربارۀ جنگ غزه تأکید بر این است که آتشبس فوری باید انجام گیرد و همۀ گروگانها آزاد شوند و با رعایت قوانین بینالمللی روند افزایش کمکها به این باریکه تسریع شود.
این حزب همچنین متعهد شده است که یک کشور فلسطینی را به عنوان کمکی به روند صلح بلندمدت فلسطین و اسرائيل به رسمیت بشناسد.
وقتی کریم خان، دادستان ارشد دیوان کیفری بینالمللی، درخواست حکم بازداشت بنیامین نتانیاهو و یوآو گالانت را صادر کرد دیوید لامی، وزیر امور خارجۀ جدید در کابینۀ استارمر که آن زمان وزیر خارجۀ کابینۀ سایه بود از این تصمیم حمایت کرده و گفته بود: «دموکراسیهایی که به حاکمیت قانون اعتقاد دارند باید خود را تسلیم آن کنند.»
در نتیجه پیشبینی میشود رویکرد دولت جدید لندن در قبال کابینۀ دست راستی نتانیاهو، قدری سختگیرانهتر از دولت محفاظهکار ریشی سوناک باشد.
لامی که از مخالفان خروج اتحادیه اروپا بوده است، پیشتر و در سال ۲۰۱۷ از دونالد ترامپ، رئیسجمهور وقت ایالات متحده آمریکا، انتقاد کرده و او را فردی «نژادپرست» خوانده بود.
کییر استارمر بههمراه دیوید لامی (سمت راست) در کنفرانس سالانۀ حزب کارگر بریتانیا در سال ۲۰۲۲
در مورد ایران، استارمر بعد از حملۀ پهپادی و موشکی سپاه پاسداران به اسرائيل، از دولت سوناک برای مشارکت در عملیات پشتیبانی از اسرائيل دفاع کرده و اقدامهای جمهوری اسلامی ایران را مصداق بارز «ناامن کردن منطقه» خوانده بود.
استارمر البته از کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده پیشین نیروی قدس، در دوران ریاستجمهوری ترامپ انتقاد کرده بود. با این حال، او در سالهای اخیر از منتقدان سیاستهای نیروی قدس سپاه پاسداران در منطقه بوده و آن را «بیثبات کننده» خوانده است.
نخستوزیر جدید بریتانیا همچنین از سیاست حملات مشترک علیه مواضع حوثیها در یمن، با هدف ضربه زدن به اقدامهای خرابکارانۀ این گروه شبهنظامی مورد حمایت ایران، دفاع کرده است؛ سیاستی که در دولت سوناک اجرا شد و استارمر حامی آن بود.
از همین رو، ناظران سیاسی ایجاد تغییر جدی در سیاستهای بریتانیا در قبال ایران را چندان محتمل نمیدانند و با توجه به رویکردهای پیشن استارمر پیشبینی میشود مسیری که پیشتر در دولت سوناک دنبال میشد، ادامه یابد. هرچند، با توجه به تغییر دولت در ایران باید منتظر ماند و دید آیا سیاستهای تهران هم مانند گذشته خواهد بود یا خیر.