گروه موسیقی آر.ئی.ام (R.E.M) که سال ۱۹۸۱ با انتشار تکآهنگ «رادیو اروپای آزاد» شروع به فعالیت کرد، نسخهای ویژه از این تکآهنگ را به مناسبت هفتادوپنجمین سالگرد تأسیس رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی منتشر میکند.
این در حالی است که جنجال بر سر کاهش یا پایان فعالیت این رسانه که رادیوفردا هم بخشی از آن است، و چند رسانۀ دیگر که با بودجۀ آمریکا فعالیت میکنند، ادامه دارد و بسیاری آن را تلاشی برای خاموشکردن صدای رسانههای طرفدار دموکراسی میدانند.
انتشار تک آهنگ «رادیو اروپای آزاد» در سال ۱۹۸۱ نهتنها معرف گروه موسیقی آلترناتیو راک آر.ئی.ام به دنیای موسیقی بود که همزمان جهان را به یاد نقش رسانهای انداخت که با بودجۀ آمریکا فعالیت میکند و در کشورهایی که مطبوعات آزاد ممنوع یا هنوز بهطور کامل مستقر نشدهاند، به گسترش دموکراسی کمک میکند.
حالا، همزمان با روز جهانی آزادی مطبوعات (۱۳ اردیبهشت)، این گروه موسیقی اعلام کرده است که نسخهای ویژه و محدود از این تکآهنگ را روی صفحهی نارنجی وینیل منتشر خواهد کرد و همچنین کالاهایی با نشان این ترانه عرضه میکند که درآمد حاصل از آن به به رادیو اروپای آزاد / رادیو آزادی اختصاص خواهد یافت.
مایکل استایپ، خوانندۀ اصلی و از بنیانگذاران گروه آر.ئی.ام، گفته است: «چه موسیقی باشد چه مطبوعات آزاد، سانسور در هر نقطهای تهدیدی است علیه حقیقت در همهجا. در روز جهانی آزادی مطبوعات، درود میفرستم به روزنامهنگاران شجاع رادیو اروپای آزاد.»
طرح جلد آلبوم آر.ئیام. برای ریمیکس ۲۰۲۵ تکآهنگ «رادیو اروپای آزاد»
رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی همراه با دیگر رسانههای دولتی آمریکا نظیر صدای آمریکا (VOA)، رادیو آسیای آزاد، دفتر پخش کوبا (رادیو مارتی) و شبکههای پخش خاورمیانه، از زمان امضای فرمان اجرایی دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، با شرایط بحرانی مواجه شدهاند. این فرمان منجر به تضعیف شدید «آژانس رسانهای جهانی آمریکا» (USAGM) شد.
آژانس رسانهای جهانی آمریکا یک نهاد دولتی با فعالیت مستقل است که نظارت بر چندین رسانه با بودجۀ دولتی را بر عهده دارد؛ رسانههایی که در مجموع، هر هفته اخبار و اطلاعات را به حدود ۳۶۱ میلیون نفر به حدود ۵۰ زبان ارائه میکنند.
ساعات اندکی پس از انتشار این فرمان اجرایی، نامهای از سوی یواسایجیام منتشر شد که اعلام میکرد کمکهزینهای که کنگره برای تأمین بودجۀ رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی در نظر گرفته بود، لغو شده است؛ اقدامی که این رسانه در حال حاضر از طریق مسیرهای قضایی در حال مقابله با آن است.
دونالد ترامپ که از آغاز دور دوم ریاستجمهوریاش در ژانویه، گامهای متعددی برای کاهش هزینههای دولت برداشته، در دوره اول نیز بر سر استقلال تحریریه و جهتگیری برنامههای رسانهای با این آژانس درگیر شده بود و از زمان بازگشت به قدرت بار دیگر نگرانیهای مشابهی را مطرح کرده است.
اما حامیان این رسانهها میگویند آنها بخشی حیاتی از دیپلماسی آمریکا هستند و خاموش شدنشان دستاوردی برای حکومتهای استبدادی خواهد بود که این رسانهها آنها را افشا میکنند.
استیون کیپس، رئیس و مدیرعامل رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی در واکنش به اقدام حمایتی گروه آر.ئی.ام گفت: «برای من، موسیقی آر.ئی.ام همواره نمادی از ستایش آزادی بوده است: آزادی بیان، ترانههایی که ما را به فکر وامیدارند، و ملودیهایی که به کار و فعالیت الهام میبخشند. این همان اهدافی است که روزنامهنگاران ما در رادیو اروپای آزاد دنبال میکنند؛ آگاهسازی، الهامبخشی و پاسداشت آزادیهایی که برای بسیاری از مخاطبانمان دستنیافتنی است. ما افراد را پاسخگو میکنیم، بهویژه کسانی را که از حقیقت هراس دارند. آنها از هیچ تلاشی برای خاموش کردن ما فروگذار نمیکنند؛ از مسدود کردن وبسایتها و جریان اطلاعات گرفته تا زندانی کردن همکاران ما.»
از نظر محتوای ترانه، تکآهنگ «رادیو اروپای آزاد» اثر آر.ئی.ام بهطور عمده تفسیری است از میل به دریافت اطلاعات معتبر در دنیایی مملو از اطلاعات نادرست. لحن شاد و صدای زنگدار موسیقی در این ترانه در تضاد با مضامین سنگینتر آن است که حالوهوایی از مقاومت و امید را به تصویر میکشد.
مایک میلز، یکی از بنیانگذاران این گروه میگوید که این روحیۀ مقاومت همچنان در اصلیترین و کهنهکارترین رسانههای طرفدار دموکراسی زنده است: «روزنامهنگاران رادیو اروپای آزاد ۷۵ سال است که دیکتاتورها را به خشم آوردهاند. وقتی دشمنان درستی پیدا میکنی، یعنی کارت را درست انجام میدهی.»
در حال حاضر، چهار روزنامهنگار و همکار رادیو اروپای آزاد/رادیو آزادی به دلیل فعالیتهای رسانهای خود در زندان به سر میبرند.
بیشتر دربارۀ گروه آر.ئی.ام
گروه موسیقی R.E.M یکی از تأثیرگذارترین گروههای آلترناتیو راک آمریکایی است که در سال ۱۹۸۰ در آتن، جورجیا، شکل گرفت. اعضای اصلی گروه شامل مایکل استایپ (خواننده)، پیتر باک (گیتاریست)، مایک میلز (نوازنده بیس و کیبورد)، و بیل بری (درامر) بودند. سبک خاص خوانندگی استایپ، ملودیهای غنی و اشعار رمزآلود، از مشخصههای بارز موسیقی R.E.M بهشمار میروند.
موفقیت اولیه گروه با آهنگ «Radio Free Europe» در سال ۱۹۸۱ آغاز شد و بهتدریج با آلبومهایی مانند Murmur (۱۹۸۳) و Reckoning (۱۹۸۴) تثبیت شد. اما موفقیت بینالمللی آنها با آلبوم Out of Time (۱۹۹۱) و تکآهنگهایی مانند «Losing My Religion» به اوج رسید. این قطعه نهتنها آنها را به صدر جدولهای موسیقی رساند، بلکه جایگاهی محکم برایشان در تاریخ موسیقی راک رقم زد.
این گروه در دهه ۱۹۹۰ بهعنوان پیشگام سبک آلترناتیو راک در بازار اصلی شناخته شد و الهامبخش بسیاری از گروهها و هنرمندان نسل بعد شد. با وجود تغییرات در ترکیب گروه، بهویژه پس از جدایی بیل بری در سال ۱۹۹۷، آنها تا سال ۲۰۱۱ فعالیت خود را ادامه دادند و سپس با رضایت جمعی اعضا، بهطور رسمی از هم جدا شدند.
بیشتر در این باره: دستور دادگاه به یواسایجیام برای تخصیص بودجهٔ ماه آوریل رادیو اروپای آزاد